Μίκης Θεοδωράκης
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μίκης Θεοδωράκης | |
Ο Μίκης Θεοδωράκης | |
Πραγματικό όνομα | Μιχάλης Θεοδωράκης |
---|---|
Γέννηση | 29 Ιουλίου 1925 Χίος |
Εθνικότητα | Ελληνική |
Υπηκοότητα | Ελληνική |
Είδος Τέχνης | μουσικοσυνθέτης |
Πίνακας περιεχομένων[Απόκρυψη] |
[Επεξεργασία] Βιογραφία
Ο Μίκης Θεοδωράκης, Κρητικός στην καταγωγή, γεννήθηκε στις 29 Ιουλίου 1925 στη Χίο. Τα παιδικά του χρόνια τα πέρασε σε διάφορες πόλεις της ελληνικής επαρχίας όπως στη Μυτιλήνη, Γιάννενα, Κεφαλλονιά, Πύργο, Πάτρα και κυρίως στην Τρίπολη.Από τότε φάνηκε καθαρά, ότι η ζωή του θα μοιραζόταν ανάμεσα στη μουσική και σε αγώνες για ανθρωπιστικές αξίες. Στην Τρίπολη, μόλις 17 ετών, δίνει την πρώτη του συναυλία παρουσιάζοντας το έργο του Κασσιανή και παίρνει μέρος στην αντίσταση κατά των κατακτητών. Στη μεγάλη διαδήλωση της 25ης Μαρτίου 1943 συλλαμβάνεται για πρώτη φορά από τους Ιταλούς και βασανίζεται. Διαφεύγει στην Αθήνα, όπου οργανώνεται στο ΕΑΜ και αγωνίζεται κατά των Γερμανών κατακτητών. Συγχρόνως σπουδάζει στο Ωδείο Αθηνών με καθηγητή τον Φιλοκτήτη Οικονομίδη. Μετά την απελευθέρωση ξεσπά ο Εμφύλιος. Ο Θεοδωράκης λόγω των προοδευτικών του ιδεών καταδιώκεται από τις αστυνομικές αρχές. Για ένα διάστημα ζει παράνομος στην Αθήνα χωρίς να σταματήσει την επαναστατική του δράση. Τελικά συλλαμβάνεται και στέλνεται εξορία στην αρχή στην Ικαρία και στη συνέχεια στο επονομαζόμενο στρατόπεδο θανάτου, τη Μακρόνησο. Τελικά αποφοιτά από το Ωδείο το 1950 με δίπλωμα στην αρμονία, αντίστιξη και φούγκα.
Το 1954 πηγαίνει με υποτροφία στο Παρίσι, όπου εγγράφεται στο Conservatoire και σπουδάζει για σύντομο χρονικό διάστημα [1] μουσική ανάλυση με τον Olivier Messiaen καθώς επίσης και διεύθυνση ορχήστρας με τον Eugène Bigot. Η περίοδος 1954-1960 είναι μια εποχή έντονης δραστηριότητας για τον Θεοδωράκη στο χώρο της Ευρωπαϊκής μουσικής. Συνθέτει μουσική για το μπαλέτο της Ludmila Tcherina, το Covent Garden, το Stuttgart Ballet και επίσης για τον κινηματογράφο. Το 1957 του απονέμεται το πρώτο βραβείο του Φεστιβάλ της Μόσχας από τον Σοστακόβιτς για το έργο του Suite No 1 για πιάνο και ορχήστρα. Συγχρόνως συνθέτει πολλά έργα συμφωνικής μουσικής και μουσικής δωματίου.
Το 1960 επιστρέφει στην Ελλάδα. ΄Έχει ήδη μελοποιήσει τον Επιτάφιο του Γιάννη Ρίτσου, που σηματοδοτεί την στροφή του προς το λαϊκό τραγούδι. Συνθέτει δεκάδες κύκλους τραγουδιών που βρίσκουν βαθύτατη απήχηση μέσα στον ελληνικό λαό. Ιδρύει την Μικρή Συμφωνική Ορχήστρα Αθηνών και δίνει πολλές συναυλίες σ' όλη την Ελλάδα προσπαθώντας να εξοικειώσει τον κόσμο με τα αριστουργήματα της συμφωνικής μουσικής. Το 1964 αποκτά διεθνή αναγνώριση με τη σύνθεση της μουσικής για την ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη, Zorba the Greek.
Το 1963 μετά τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη ιδρύεται η «Νεολαία Λαμπράκη», της οποίας εκλέγεται Πρόεδρος. Την ίδια εποχή εκλέγεται βουλευτής της ΕΔΑ.
Την 21η Απριλίου του 1967 περνά στην παρανομία και απευθύνει την πρώτη έκκληση για αντίσταση κατά της Δικτατορίας στις 23 Απριλίου. Τον Μάιο του 1967 ιδρύει μαζί με άλλους την πρώτη αντιστασιακή οργάνωση κατά της Δικτατορίας, το ΠΑΜ και εκλέγεται πρόεδρός του.
Συλλαμβάνεται τον Αύγουστο του 1967. Ακολουθεί η φυλάκισή του στην οδό Μπουμπουλίνας, η απομόνωση, οι φυλακές Αβέρωφ, η μεγάλη απεργία πείνας, το νοσοκομείο, η αποφυλάκιση και ο κατ' οίκον περιορισμός, η εκτόπιση με την οικογένειά του στη Ζάτουνα Αρκαδίας, και τέλος το στρατόπεδο Ωρωπού. Όλο αυτό το διάστημα συνθέτει συνεχώς. Πολλά από τα καινούργια έργα του κατορθώνει με διάφορους τρόπους να τα στέλνει στο εξωτερικό, όπου τραγουδιούνται από τη Μαρία Φαραντούρη και τη Μελίνα Μερκούρη.
Στον Ωρωπό η κατάσταση της υγείας του επιδεινώνεται επικίνδυνα. Στο εξωτερικό ξεσηκώνεται θύελλα διαμαρτυριών. Προσωπικότητες, όπως οι Ντμίτρι Σοστακόβιτς, Arthur Miller, Laurence Olivier, Yves Montand και άλλοι, δημιουργούν επιτροπές για την απελευθέρωσή του. Τελικά υπό την πίεση αυτή αποφυλακίζεται και βρίσκεται στο Παρίσι τον Απρίλιο του 1970.
Στο εξωτερικό αφιερώνει όλο το χρόνο του σε περιοδείες σε όλο τον κόσμο με συναυλίες, συναντήσεις με αρχηγούς κρατών και προσωπικότητες, συνεντεύξεις, δηλώσεις για την πτώση της δικτατορίας και την επαναφορά της Δημοκρατίας στην Ελλάδα. Οι συναυλίες του γίνονται βήμα διαμαρτυρίας και διεκδίκησης και για τους άλλους λαούς που αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα: Ισπανούς, Πορτογάλους, Ιρανούς, Κούρδους, Τούρκους, Χιλιανούς, Παλαιστίνιους.
Το 1972 επισκέπτεται το Ισραήλ δίνοντας συναυλίες. Συναντάται με τον τότε αντιπρόεδρο της ισραηλινής κυβέρνησης Αλόν, που του ζητά να μεταφέρει μήνυμα στον Γιάσερ Αραφάτ. Πραγματικά αμέσως μετά συναντάται με τον Αραφάτ, στον οποίο επιδίδει το μήνυμα της ισραηλινής κυβέρνησης και προσπαθεί να τον πείσει να αρχίσει συζητήσεις με την άλλη πλευρά. Από τότε συνέβη πολλές φορές να παίξει τον ρόλο του άτυπου πρεσβευτή μεταξύ των δύο πλευρών.
Είναι χαρακτηριστικό, ότι το 1994 γιορτάσθηκε πανηγυρικά στο Όσλο η υπογραφή της συμφωνίας μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων παρουσία των Πέρες και Αραφάτ με την παρουσίαση του Μαουτχάουζεν -που στο μεταξύ έχει γίνει εθνικό τραγούδι του Ισραήλ- και του Ύμνου για την Παλαιστίνη που έγραψε ο Θεοδωράκης, ως αναγνώριση και της δικής του συμβολής στην υπόθεση της ειρήνης στην περιοχή αυτή. Επισκέπτεται επίσης την Αλγερία, Αίγυπτο, Τύνιδα, Λίβανο και Συρία προσπαθώντας να ενισχύσει τον διάλογο μεταξύ αντιμαχομένων πλευρών.
Το 1974 με την πτώση της Δικτατορίας γυρίζει στην Ελλάδα. Συνθέτει πάντα μουσική. Δίνει πολλές συναυλίες τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Παράλληλα συμμετέχει στα κοινά είτε ως απλός πολίτης, είτε ως βουλευτής (τις περιόδους 1981-86 και 1989-92) είτε ως υπουργός Επικρατείας (1990-92), θέσεις από τις οποίες τελικά παραιτείται.
Το 1976 ιδρύει το Κίνημα «Πολιτισμός της Ειρήνης» και δίνει διαλέξεις και συναυλίες σ' όλη την Ελλάδα. Το 1983 του απονέμεται το Βραβείο Λένιν για την Ειρήνη.
Το 1986 γίνεται πραγματικότητα κάτι που από το 1970 ακόμα έχει υποστηρίξει σε συνεντεύξεις του: η δημιουργία επιτροπών ελληνοτουρκικής φιλίας στην Ελλάδα με πρόεδρο τον ίδιο και στην Τουρκία με τη συμμετοχή γνωστών πνευματικών ανθρώπων όπως ο Αζίζ Νεσίν, ο Γιασάρ Κεμάλ και ο Ζυλφύ Λιβανελί. Ο Θεοδωράκης δίνει πολλές συναυλίες στην Τουρκία, που τις παρακολουθούν κυρίως νέοι με συνθήματα υπέρ της φιλίας μεταξύ των δύο λαών. Αργότερα παίζει και πάλι το ρόλο του άτυπου πρεσβευτή ειρήνης, μεταφέροντας μηνύματα των ελλήνων πρωθυπουργών, του Ανδρέα Παπανδρέου και του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη προς την τουρκική κυβέρνηση.
Επίσης το 1986 (μετά την καταστροφή στο Τσερνομπίλ) πραγματοποιεί μεγάλη περιοδεία με συναυλίες σ' όλη την Ευρώπη κατά της ατομικής ενέργειας.
Το 1988 διοργανώνονται με δική του πρωτοβουλία δύο συνέδρια για την ειρήνη στο Τύμπιγκεν και την Κολωνία. Συμμετέχουν πολιτικοί όπως ο Όσκαρ Λαφοντέν και ο Γιοχάνες Ράου, φιλόσοφοι όπως ο Φρίντιχ Ντίρενματ, συγγραφείς, πολιτειολόγοι και καλλιτέχνες. Εκεί έχει την ευκαιρία να αναπτύξει τη θεωρία του για τον ελεύθερο χρόνο και τη σημασία του στη διαμόρφωση ελεύθερων ανθρώπων.
Το 1990 δίνει 36 συναυλίες σ΄ολη την Ευρώπη υπό την αιγίδα της Διεθνούς Αμνηστείας. Συνεχίζει δίνοντας συναυλίες για την ηλιακή ενέργεια (υπό την αιγίδα της Εurosolar), κατά του αναλφαβητισμού, κατά των ναρκωτικών κ.λπ.
Παράλληλα αγωνίζεται και για τα ανθρώπινα δικαιώματα σε άλλες χώρες και κυρίως στις γειτονικές Αλβανία (που την επισκέπτεται και ως Υπουργός για τα δικαιώματα της ελληνικής μειονότητας) και Τουρκία. Ως πρόεδρος Διεθνούς Επιτροπής στο Παρίσι καταβάλλει προσπάθειες για την απελευθέρωση των τούρκων ηγετών της αντιπολίτευσης Κουτλού και Σαργκίν, κάτι που τελικά πετυχαίνεται.
Προτείνει τη διοργάνωση Πανευρωπαϊκού Συνεδρίου Ειρήνης στους Δελφούς και υποβάλλει στην κυβέρνηση σχέδιο για μια «Ολυμπιάδα του Πνεύματος». Ιδρύει επιτροπή συμπαράστασης και βοήθειας προς τον κουρδικό λαό.
Το 1993 αναλαμβάνει Γενικός Διευθυντής Μουσικών Συνόλων της ΕΡΤ, όμως παραιτείται τον επόμενο χρόνο.
Σε περιοδεία του στην Αμερική και τον Καναδά το 1994 για την ενίσχυση Πολιτιστικού Κέντρου των ομογενών Ελλήνων, η Εθνοσυνέλευση του Κεμπέκ τον υποδέχεται με ομόφωνο ψήφισμά της, με το οποίο τον τιμά για την προσφορά του στον πολιτισμό και τους αγώνες του για τον Άνθρωπο.
Τα επόμενα χρόνια παρουσιάζονται οι όπερές του Ηλέκτρα (1995) και Αντιγόνη (1999), ενώ παράλληλα αναπτύσσει μεγάλη δραστηριότητα στο εξωτερικό (Ευρώπη, Νότια Αφρική, Αμερική) και παίρνει δυναμικά θέση σε όλα τα σημαντικά γεγονότα της εποχής (ελληνοτουρκική φιλία, σεισμοί, βομβαρδισμοί στην Γιουγκοσλαβία, υπόθεση Οτσαλάν, πόλεμος στο Αφγανιστάν, πόλεμος στο Ιράκ κ.λπ.).
Το 2000 είναι υποψήφιος για το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης. Το 2002 παρουσιάζεται η όπερά του Λυσιστράτη, ένας αληθινός ύμνος στην Ειρήνη.
[Επεξεργασία] Πολιτικη Δραστηριοτητα
Ο Μίκης το 1974 κατέβηκε υποψήφιος με το ψηφοδέλτιο της Ενωμένης Αριστεράς, ομως δεν κατάφερε να εκλεγεί.Το 1978 μετα απο πρόταση που δέχτηκε αποφάσισε να κατέβει υποψήφιος Δήμαρχος Αθηνών, ομως παλι δεν κατάφερε να εκλεγεί.Το 1981 καταφέρνει να εκλεγεί Βουλευτής με το ψηφοδέλτιο του ΚΚΕ,το ιδιο επανέλαβε και το 1985.Το 1990 μετα απο απορριψη των συντρόφων του αποφασίζει να εκλεγεί με το ψηφοδέλτιο Επικρατείας της Νεάς Δημοκρατίας και διατελεί υπουργός ανευ χαρτοφυλακίου και Επικρατείας.[Επεξεργασία] Μουσικό έργο
Ο Μίκης Θεοδωράκης έγραψε όλα τα είδη της μουσικής: όπερες, συμφωνική μουσική, μουσική δωματίου, ορατόρια, μπαλλέτα, χορωδιακή εκκλησιαστική μουσική, μουσική για αρχαίο δράμα, για θέατρο, για κινηματογράφο, έντεχνο λαϊκό τραγούδι, μετασυμφωνικά έργα.[Επεξεργασία] Κυριότερα έργα
- Κύκλοι τραγουδιών: Τα παιδικά, Επιτάφιος, Επιφάνια, Πολιτεία Α΄, Β΄, Γ΄ και Δ΄, Λιποτάκτες, Μικρές Κυκλάδες, Μαουτχάουζεν, Romancero Gitano, Θαλασσινά φεγγάρια, Ο ήλιος και ο χρόνος, Δώδεκα λαϊκά, Νύχτα θανάτου, Αρκαδίες, Τα τραγούδια του Αγώνα, Τα τραγούδια του Ανδρέα, Δεκαοχτώ λιανοτράγουδα, Μπαλάντες, Στην Ανατολή, Τα λυρικά, Χαιρετισμοί, Επιβάτης, Ραντάρ, Διόνυσος, Φαίδρα, Καρυωτάκης, Τα πρόσωπα του ήλιου, Μνήμη της πέτρας, Ως αρχαίος άνεμος, Μήπως ζούμε σ' άλλη χώρα;, Μια θάλασσα γεμάτη μουσική, Η Βεατρίκη στην οδό Μηδέν, Ασίκικο Πουλάκη, Λυρικώτερα, Λυρικώτατα, Σερενάτες.
- Μουσική για θέατρο: Το τραγούδι του νεκρού αδελφού, Ένας όμηρος, Εχθρός Λαός, Προδομένος Λαός, Καποδίστριας, Χριστόφορος Κολόμβος, Περικλής, Αυτό το δέντρο δεν το λέγανε υπομονή, Το θεριό του Ταύρου, Μάκβεθ.
- Μουσική για αρχαίο δράμα: Ορέστεια (Αγαμέμνων, Χοηφόροι, Ευμενίδες), Αντιγόνη, Ιππής, Λυσιστράτη, Προμηθεύς Δεσμώτης, Οιδίπους Τύραννος, Εκάβη, Ικέτιδες, Τρωάδες, Φοίνισσες, Αίας.
- Μουσική για κινηματογράφο: Ζορμπάς, Ζ, Σέρπικο, Ιφιγένεια, Ηλέκτρα, Το μπλόκο Όταν τα ψάρια βγήκαν στη στεριά, Σουτιέσκα (Τίτο), Μπιριμπί, Φαίδρα, Κατάσταση πολιορκίας, Actas de Marusia.
- Ορατόρια: Άξιον εστί, Μαργαρίτα, Επιφάνια Αβέρωφ, Κατάσταση πολιορκίας, Πνευματικό εμβατήριο, Requiem, Canto General, Θεία Λειτουργία, Λειτουργία για τα παιδιά που σκοτώνονται στον πόλεμο.
- Συμφωνικά έργα και Μουσική Δωματίου: 1η, 2η, 3η 4η, 7η Συμφωνία, Κατά Σαδδουκαίων, Canto Olympico, Τρίο, Σεξτέτο, Το Πανηγύρι της Αση-Γωνιάς, Ελληνική Αποκριά, Κύκλος, Σονατίνα για πιάνο, Σουίτα αρ. 1, 2 και 3, Σονατίνα αρ. 1 και αρ. 2 για βιολί και πιάνο, Οιδίπους Τύραννος, Κοντσέρτο για πιάνο, Ραψωδία για τσέλλο και ορχήστρα, Sinfonietta, Adagio.
- Μπαλέτα: Οι Εραστές του Τερουέλ, Αντιγόνη, Ζορμπάς.
- Όπερες: Καρυωτάκης (Οι μεταμορφώσεις του Διονύσου), Μήδεια, Ηλέκτρα, Αντιγόνη, Λυσιστράτη.
[Επεξεργασία] Λογοτεχνικό έργο
Ο Μίκης Θεοδωράκης έχει γράψει αρκετά βιβλία, που έχουν μεταφραστεί σε διάφορες γλώσσες.- Θεοδωράκης Μίκης, Ανατομία της μουσικής, εκδ. Αλφειός, 1990
- Θεοδωράκης Μίκης, Μάνου Χατζιδάκι εγκώμιον, εκδ. Ιανός, 2004
[Επεξεργασία] Βιβλιογραφία
- Jean Boivin, 'Messiaen's Teaching at the Paris Conservatoire: A Humanist Legacy', in Siglind Bruhn, Messiaen's Language of Mystical Love (New York, Garland, 1998), 5-31: 10
- Για την αναλυτική καταλογράφηση των μουσικών έργων του συνθέτη δες την εργογράφια «Ο μουσικός Θεοδωράκης» (εκδόσεις Λιβάνη) από τον Αστέρη Κούτουλα
[Επεξεργασία] Εξωτερικοί σύνδεσμοι
- Επίσημος Ιστοχώρος
- Σελίδα του Μίκη Θεοδωράκη από τον Guy Wagner
- Εκδόσεις «Romanos»
- Ορχήστρα Μίκης Θεοδωράκης
[Επεξεργασία] Σημειώσεις και παραπομπές
- ↑ Jean Boivin, 'Messiaen's Teaching at the Paris Conservatoire: A Humanist Legacy', in Siglind Bruhn, Messiaen's Language of Mystical Love (New York, Garland, 1998), p.10
________________________________________________________________________________
Νικόλας Άσιμος
Μια μοναχική φιγούρα σιωπηλά ανηφορίζει το λόφο του Στρέφη, διασπώντας το μισοσκόταδο της σκέψης, καθώς ο άνεμος απλώνει βιαστικά έναν ψίθυρο... "Νικόλας Άσιμος. Ουχί Νίκος, ουδέ Νικόλαος. Νικόλας και το "Άσιμος" με γιώτα..."
"...Ήταν σαν να πέρασε από δώ ο Έτσι και να μας έδωσε ζωή, και να γινήκαμε όλοι έτσι, και ξαναφεύγοντας ο Έτσι ρούφηξε όλη τη ζωή, παίρνοντας πίσω ό,τι είχε δώσει. Μαζί και μια σταγόνα απ' τον καθέναν. Ίσως του χρειαζόταν για να 'χει τη δύναμη να περπατά, για το αίμα που 'χε χάσει. Ίσως αυτό νομίζουν όλοι. Κι ίσως γι' αυτό τον αποφεύγουν, τον βρίζουν και τον θεωρούν αλήτη. Ίσως το πήρα κι εγώ έτσι. Αλλά τον ξέρω 'γώ τον Έτσι. Και ήμουν πριν κι εγώ σαν Έτσι. Θέλει κουράγιο να 'σαι Έτσι. Για να μπορείς να παραμένεις έτσι, πρέπει να παίζεις την ψυχή σου. Κι εγώ το ξέρω, δεν είν' έτσι. Και ο καθένας είν' ο Έτσι..."
Νικόλαος Ασημόπουλος ήτανε το επίσημό του όνομα.
Γεννήθηκε στις 20 Αυγούστου του 1949 στη Θεσσαλονίκη όπου μετέβησαν οι γονείς του για την γέννησή του. Αμέσως μετά επέστρεψαν στην πόλη της Κοζάνης όπου και διέμεναν.
Ο πατέρας του, ο Λάζαρος, ήταν έμπορος γυαλικών και φιαλών υγραερίου, ενώ η μητέρα του ονομαζόταν Μαρίκα. Ο Νικόλας ήταν ο πρωτότοκος. Ακολούθησαν οι Βασίλης (1952) και Δημήτρης (1956).
Στο Δημοτικό λαμβάνει αρχικά μέρος σε σκετσάκια ενώ τελειόφοιτος παρελαύνει ως σημαιοφόρος. Στο Γυμνάσιο (Βαλταδώρειο Γυμνάσιο Αρρένων Κοζάνης) δεν τα θέλει καθόλου αυτά και καθησυχάζει τους γονείς του καθώς τον βλέπουν να μην διαβάζει: "Εγώ τα ξέρω, δεν πα να χτυπιούνται, εγώ θα γράψω στα γραπτά". Παιδαρέλι ακόμη, αρχίζει να δείχνει τον ανήσυχο χαρακτήρα του. Τον χαρακτηρίζει πλούσια αντίληψη, περιέργεια και σιγουριά, ενώ ο νεανικός εγωισμός βρίσκεται στο ζενίθ του. Οξύθυμος σαν φιτίλι, χωρίς ωστόσο να κρατάει κακία σε κανέναν. "Μόνο τον Νίκο που είχα, ήταν σαν να μεγάλωσα δέκα παιδιά", έλεγε η μητέρα του.
Σαν μαθητής, του αρέσει να διαβάζει εξωσχολικά βιβλία, γράφοντας παράλληλα στιχάκια και ποιήματα σαν χείμαρρος από την πρώτη κιόλας Λυκείου. Αφορμές, το σχολείο, η κοινωνική ζωή και ο καταπιεσμένος επαρχιακός έρωτας. Ένα υποκειμενικό καλλιτεχνικό "alter ego" αρχίζει να καλλιεργείται μέσα του. Για το σχολείο αρχίζει σταδιακά να αδιαφορεί και από διάβασμα, τόσο όσο για να βρίσκεται βαθμολογικά λίγο πιο πάνω από το μέσο όρο. Δεν έχει φίλους κολλητούς και ούτε βρίσκεται στο επίκεντρο κάποιας νεανικής παρέας.
Το χειμώνα του 1966 αποτολμά να στείλει για δημοσίευση στην εφημερίδα "Ελεύθερος Κόσμος", στην στήλη για νέους που επιμελείτο ο Νίκος Μαστοράκης, εξελληνισμένους τους στίχους της γαλλικής επιτυχίας "Monsieur Cannibal". Αντί αυτού ο Μαστοράκης τον ειρωνεύεται με το γάντι. Ο Νικόλας ως ανταπάντηση συγγράφει μία τετρασέλιδη επιστολή, ερχόμενος στην πρώτη του δημόσια αντιπαράθεση. Αντιδρώντας με νεανικό κριτικό πνεύμα, βάζει τον Μαστοράκη στη θέση του με τρία εύστοχα τετράστιχα. Είναι η πρώτη φορά που χρησιμοποιεί δημοσίως το ψευδώνυμο ¶σιμος. Έκτοτε το καθιερώνει.
Έφηβος ασχολήθηκε με τον αθλητισμό και το ποδόσφαιρο, στη θέση του τερματοφύλακα ενώ οι συμπαίκτες του, του κόλλησαν το παρατσούκλι "Βίντος". Διακρίθηκε επίσης, στο άλμα εις ύψος, καταλαμβάνοντας την τρίτη θέση στους Διασχολικούς Αγώνες Στίβου Δυτικής Μακεδονίας, αρνούμενος κατά την απονομή να τοποθετήσει στη φανέλα του τα γράμματα "Λ.Α.Κ." (Λύκειο Αρρένων Κοζάνης).
Θεσσαλονίκη - Η επανάσταση της συνείδησης
Η μεταστροφή του Νικόλα επέρχεται κατά το τελευταίο σχολικό έτος. Αποφασίζει να σπουδάσει φιλολογία, παρόλο που στο Λύκειο ακολουθεί τον πρακτικό κλάδο. Έπειτα από εντατικά φροντιστήρια, το καλοκαίρι του 1967 καταφέρνει το ακατόρθωτο! Μαθαίνει λατινικά, αρχαία ελληνικά, ιστορία και έκθεση.
Ο Σεπτέμβρης τον βρίσκει στην Θεσσαλονίκη, να διασχίζει τις πύλες του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, κάτοχο μιας θέσης στον κλάδο Μεσαιωνικών και Νέων Ελληνικών Σπουδών, μακριά από την ασφυκτική οικογενειακή θαλπωρή.
Τριτοετής στη Φιλοσοφική, πρωτοστατεί εκφράζοντας με τον καλύτερο τρόπο την πρώτη του καλλιτεχνική αγάπη. Το Θέατρο.
Την άνοιξη του 1970 πρωταγωνιστεί στο ρόλο του γιατρού Σγαναρέλου, στο ανέβασμα του έργου του Μολιέρου "Γιατρός με το στανιό", σε σκηνοθεσία Σταύρου Παπαδόπουλου.
Στις 3 Μαΐου του επόμενου χρόνου, ερμηνεύει το ρόλο του Ονήσιμου στο ανέβασμα του έργου του Μενάνδρου "Επιτρέποντες", σε σκηνοθεσία και πάλι του Σταύρου Παπαδόπουλου. Έχει επίσης την μουσική επιμέλεια της παράστασης!
Στις πρόβες, έρχονται σε σύγκρουση με το χουντικό καθεστώς που απαιτούσε να μπει στο οπισθόφυλλο του προγράμματος της παράστασης το πουλί, σήμα της 21ης Απριλίου. Η κόντρα με το καθεστώς έχει έστω και υποκειμενικά ήδη ξεκινήσει....
Συμμετείχε επίσης σε μια παράσταση που έδωσε το Θεατρικό Εργαστήρι της Μακεδονικής Εταρείας "Τέχνη", σε σκηνοθεσία Στέλιου Γιούτη. Ανέβασαν το "Spectacle" του Ζακ Πρεβέρ.
Στη συνέχεια παρακολούθησε μαθήματα δραματολογίας στη Δραματική Σχολή Χαρατσάρη. Μάλιστα βρέθηκε σε κάποια στιγμή να κάνει ανεπίσημα και τον..."καθηγητή". Φυσικά μετά από λίγο καιρό τα παράτησε μιας και στα υπόγεια δωματιάκια της Παλιάς Φιλοσοφικής έστησε τον θεατρικό "ναό" του. Ήταν μόλις 21 ετών όταν θέλησε να σκηνοθετήσει!
Η Ασφάλεια έχει όμως αντίθετη άποψη. Τον ζορίζουν, του παρακρατούν την ταυτότητα (Δεν έβγαλε άλλη παρά μόνο 18 χρόνια αργότερα καταφέρνοντας να του εκδώσουν ταυτότητα στο όνομα ¶σιμος με τη "διευκρίνιση" στο σημείο του Θρησκεύματος: "¶νευ Θρησκεύματος") και διαλύουν μετά απειλών την αυτοσχέδια θεατρική ομάδα πριν καν ξεκινήσει παραστάσεις.
Την άνοιξη του 1972 συναντά τον Δημήτρη Δημητρακόπουλο (ο οποίος του έμαθε κιθάρα) και τον Γιώργο Κατσικαβέλη. Τα πρώτα τραγούδια μελοποιούνται, ενώ εμφανής είναι η προδιάθεσή για πρόζα.
Mέσα Δεκεμβρίου, στην καφετέρια που βρισκόταν στο δώμα του Λευκού Πύργου, "Ο Νικόλας ¶σιμος και η παρέα Του", χωρίς μικρόφωνα και εξοπλισμό, εμφανίζονται μπροστά από κοινό.
Η επιτυχία ήταν άμεση. Η διάθεση για πρόζα κυριαρχεί και η συνεργασία περνάει δοκιμασία. Ταυτόχρονα, αρχίζουν τα πηγαινέλα και στην Ασφάλεια. Ο Νικόλας αντιδρά, όμως είναι πλέον αργά. Η συνεργασία αποτελεί πια παρελθόν.
Συνεχίζει με νέο σχήμα στο Λευκό Πύργο. Ταυτόχρονα αρχίζουν οι ρήξεις με τους συνεργάτες του. Αποκορύφωμα η αποχώρηση του ¶σιμου από τον Λευκό Πύργο με μαυρισμένο μάτι. Μηνύει μάλιστα τον Γιώργο Αραπάκη, ο οποίος με την έκβαση της υπόθεσης καταδικάζεται σε 15ήμερη φυλάκιση.
Στις 28 Μαρτίου 1973, ξεκινάει εκ νέου συνεργασία με τους Δημητρακόπουλο-Κατσικαβέλη καθώς και άλλους καλλιτέχνες στην ντισκοτέκ "Apple", όπου και συνεχίζει εμφανίσεις μέχρι τα τέλη Μαΐου.
Από το πανεπιστήμιο έχει οριστικά ξεκόψει, παρόλο που απείχε 6 μονάχα μαθήματα από το πτυχίο σε μια ενσυνείδητη προσπάθεια να αποφύγει την θητεία και με τα όνειρά του για οδηγό χαράζει ρότα για την Αθήνα και τις ζωντανές εμφανίσεις.
Ήταν Μάιος του 1973 όταν κατέβηκε ξαφνικά στην Αθήνα.
Φιλοξενείται αρχικά σε συγγενικό του σπίτι και τα πρώτα του βήματα τον φέρνουν στην Πλάκα, Μνησικλέους 16 και Ανδριανού.
Εκεί βρισκόταν το στέκι του Θανάση Γκαϊφύλια, η "Πέμπτη Εποχή"...κι αρχίζουν οι πρώτες κόντρες.
Θα γνωριστεί με τον Γιάννη Ζουγανέλη και θα συνεργαστεί με τους Γιώργο Ζωγράφο, Πάνο Τζαβέλα, Δημήτρη Τραντάλη κ.α.
Τον Οκτώβριο του ίδιου χρόνου, συμμετέχει στο ανέβασμα των "Τσιρκολάνων", στο Θέατρο "Στοά". Αποτελεί την τελευταία του επαφή με το θέατρο. Παράλληλα το ματωμένο φθινόπωρο, τον βρίσκει σε δημιουργικό οργασμό, ενώ ο χειμώνας τον ρίχνει σε άγρια πείνα και καλλιτεχνική απραξία, την οποία θα καταλύσει ο Θ. Γκαϊφύλιας, προσφέροντας του δουλειά στην μπουάτ "Εντεκάτη Εντολή" (Αφροδίτης 1 και Ανδριανού, στην Πλάκα). Στον εν λόγω χώρο, θα του δωθεί μια ευκαιρία που ζητούσε από καιρό.
Ο Γκαϊφύλιας πάει να δουλέψει στην "Αρχόντισσα" και ο Νικόλας στήνει την μουσικο-θεατρική του παράσταση, με συνεργάτες τους Β. Σπυρόπουλο, Δ. Φινινή κ.α. Έπειτα από αλλεπάλληλες επεμβάσεις της Ασφάλειας το μαγαζί τελικά κλείνει τον Απρίλιο του 1974.
Το καλοκαίρι, λαμβάνει μέρος στις προετοιμασίες του ανοίγματος της μπουάτ "Χνάρι" (Γκούρα 2, Πλάκα). Επιστρατεύονται οι Σπυρόπουλος, Φινινής, Πανυπέρης, το ντουέτο Λήδα-Σπύρος, σε μια προσπάθεια να στηθεί το μαγαζί. Το "Χνάρι" τελικά πήγε κατά διαόλου και έκλεισε όπως άνοιξε. Στα θετικά αυτής της απόπειρας ήταν η γνωριμία του Θανάση Μπίκου με τον Νικόλα.
Αρχίζει να μηχανεύεται τρόπους να αποφύγει την θητεία, ενώ το Σεπτέμβριο δημοσιεύεται για πρώτη φορά κείμενό του σε έντυπο. (Περιοδικό "Panderma", τεύχος 9 - Εκδότης Λεωνίδας Χρηστάκης). Ακολουθεί μια επιστολή διαμαρτυρίας στην εφημερίδα "Αυγή" και καθώς ο πρώτος μεταπολιτευτικός χειμώνας μπαίνει, ο Νικόλας, βάζει εκ νέου στοίχημα με τον εαυτό του. Δημιουργεί το "Μουσικό Θέατρο Φτώχειας" ("Μου.Θε.Φτω."), ένα φιλόδοξο μουσικό-θεατρικό σχήμα. Το στεγάζει στην Μνησικλέους 15 (Πλάκα) και βαφτίζει το μαγαζί "Ζωντανό Καφενείο", με κοινοβιακές βλέψεις, σκετσάκια, τραγούδια, χορογραφίες κλπ. Το μαγαζί παρόλες τις επίμονες και κοπιαστικές πρόβες δεν έχει απήχηση στο κοινό και ακολουθεί το θλιβερό λουκέτο.
Το 1975 μπαίνει και ο Νικόλας βρίσκει παρηγοριά στην Λίλιαν Χαριτάκη και στην κιθάρα του. Ξανακτυπάει για τρίτη φορά την πόρτα της "ΛΥΡΑ" και βρίσκει επιτέλους ανταπόκριση. Ο Α. Πατσιφάς του δίνει το πράσινο φως και το 45αρι με την πρώτη δισκογραφική δουλειά του, παίρνει σάρκα και οστά τον Μάιο, σε ενορχήστρωση Γιώργου Στεφανάκη.
Η επιτροπή λογοκρισίας έχει αντίθετη άποψη και χωρίς ουσιαστικά προσχήματα απαγορεύει εν ψυχρώ τις ραδιοφωνικές μεταδόσεις των τραγουδιών.
Ο Ζουγανέλης, που τον είχε φέρει σε επαφή με την "ΛΥΡΑ" πριν από την μεταπολίτευση, βλέποντας τα ζόρικα αδιέξοδα του ¶σιμου, του δίνει την αφορμή. Ο "Συνεργατικός Θίασος Μουσικών" και το μουσικό καφενείο "Σούσουρο" (Ανδριανού 134, Πλάκα), παρέχουν μια ιδανική λύση. Μαζί με τους Θάνο Ανδριανό, Γ. Ζουγανέλη, Περικλή Χαρβά, Σάκη Μπουλά, Ισιδώρα Σιδέρη, Σπυρουλιώ Τουτουδάκη, Ζ. Βέη και τέσσερεις μουσικούς-ορχήστρα, συνδυάζουν αρμονικά το θέατρο και το τραγούδι.
Η Ιδρυτική Προκήρυξη του Θιάσου, που σώζει ο Νικόλας στο βιβλίο του, αποτελεί διαχρονικό μανιφέστο για κάθε καλλιτέχνη που σέβεται αληθινά τον εαυτό του και την τέχνη του.
Από το μαγαζί πέρασαν ως κοινό, ο Δ. Σαββόπουλος, ο Γενικός Γραμματέας του Κ.Κ. Ιταλίας, Ενρίκο Μπερλινγκουέρ, ο Β. Παπακωνσταντίνου (εδώ ξεκίνησε η γνωριμία τους), ο Θάνος Μικρούτσικος, η Μαρία Δημητριάδη, η Α. Μάνου κ.α.
Η ρήξη με τους συνεργάτες, παρόλη την επιτυχία, δεν άργησε να έρθει. Αιτία η αύξηση της τιμής του ποτού από τον μαγαζάτορα και η επακόλουθη άρνηση του Νικόλα να δεχτεί κάτι τέτοιο, με επακόλουθο να μείνει πάλι στο δρόμο με την Λίλιαν έγκυο.
Και πάλι απ' την αρχή...
Το Γενάρη του 1976, ξεκινάει με βασικό και εναπομένων σχήμα-ορχήστρα, τον μπασίστα Δημήτρη Τραντάλη (ο πιο πιστός συνεργάτης του Νικόλα), παραστάσεις στη Μνησικλέους 24 (Πλάκα), κάτω από τον τίτλο "Για Ένα Πολιτικό Καφενείο". Το μαγαζί κρατήθηκε όρθιο για μερικές βδομάδες και ο Νικόλας βάζει πια πλώρη για τα Εξάρχεια - όπου θα παραμείνει μέχρι το τέλος της ζωής του.
Παρασκευή 28 Μαΐου του 1976, έρχεται στον κόσμο η "Νιουνιού", όπως συνήθιζε να αποκαλεί ο Νικόλας την κορούλα του Λίλιαν. Ανάμεσα από πολλές δυσκολίες, χωρίς δουλειά, άθλια οικονομικά και συνθήκες πείνας προσπαθεί να σταθεί όρθιος. Γράφει αρκετά επιστρατεύοντας τις καλλιτεχνικές του δυνάμεις με σκοπό την άμεση πολιτική και κοινωνική παρέμβαση, περνώντας μπόλικες ώρες αγκαλιά με την κιθάρα του.
Με σχήμα τους Τραντάλη, Μπίκο, Καλλοναίο, Ταραίο, Φινινή και Μανιάτη με την ονομασία "Για Ένα Πολιτικό Καφενείο", εμφανίζεται σε εκδήλωση συμπαράστασης στο γήπεδο της Καλλιθέας. Εκεί τραγουδάει για πρώτη φορά το αποκηρυγμένο "Σαν θα με καλέσει η πατρίδα".
Ο χειμώνας του 1976-77, τον βρίσκει στα κάγκελα του Πολυτεχνείου να πουλάει περιοδικά, κασέτες, και βιβλία για να βγάζει τα προς το ζην. Η Ασφάλεια τον τραβάει πολλές φορές στο τμήμα, για αντιεξουσιαστική και αντιμιλιταριστική στάση. Το ξύλο από κνίτες και μπάτσους έχει την τιμητική του.
Μέσα στο 1977 υπάρχει μια ανεπιβεβαίωτη πληροφορία, ότι ηχογράφησε μια πρώτη κασέτα και την διακινούσε. Δυστυχώς σήμερα δεν σώζεται κανένα αντίτυπο που να αποδεικνύει την ύπαρξή της.
Το φιτίλι στα Εξάρχεια αρχίζει να καίει επικίνδυνα. Οι αντιεξουσιαστικές προκηρύξεις πυκνώνουν και η ατμόσφαιρα είναι τεταμένη.
Με την κορούλα του αγκαλιά, ανεβαίνει για λίγο στην Κοζάνη. Σαν σφήνα δίνει μια συναυλία με την κιθάρα του στη ντισκοτέκ "Tiffany's".
Το φθινόπωρο του 1977, η αναμονή τελειώνει στα Εξάρχεια. Λόγω πολιτικών εξελίξεων και διεθνών γεγονότων οργανώνονται διαδηλώσεις στα Προπύλαια. Ακολουθούν αληθινές οδομαχίες και το πρώτο αίμα κυλάει στα σοκάκια. Η αστυνομία προχωρά σε συλλήψεις, 16 στον αριθμό. Ανάμεσά τους και ο Νικόλας, παρόλο που απείχε από τα συγκεκριμένα επεισόδια.
Τελικά 5 εκδότες και ένας συνθέτης ανατρεπτικών τραγουδιών (ο ¶σιμος), στις 24 Οκτωβρίου προφυλακίζονται για να παραπεμφθούν σε δίκη (δεν έγινε ποτέ), με την κατηγορία της ηθικής αυτουργίας και υποκίνησης στην διατάραξη της κοινής ειρήνης. Είκοσι χρόνια αργότερα, ο τότε ανακριτής της υπόθεσης είχε την εντιμότητα να παραδεχτεί το λάθος του.
Δύο μήνες κρατάει η προφυλάκιση, στην οποία έρχεται αντιμέτωπος με τους συγκρατούμενούς του για πολιτικούς λόγους. Εξερχόμενος από τις φυλακές της Αίγινας είπε: "Θα ξανάρθω!".
Επιστρέφει στην πώληση περιοδικών στα κάγκελα του Πολυτεχνείου, ενώ ο αντιμιλιταρισμός και οι πολιτικές του παρεμβάσεις είναι πιο έντονες από ποτέ. Μάλιστα με αφορμή τη σύλληψη του Φίλιππα και της Σοφίας Κυρίτση, ο Νικόλας με εκρηκτικό τρόπο και με την "Νιουνού" αγκαλιά, πλακώνει στα ανακριτικά γραφεία με ένα πλαστικό πιστόλι-παιχνίδι, προκαλώντας χάος και πανικό. Το τραγούδι "Είμαστε Τρομοκράτες", το έγραψε για τη σύλληψη του ζεύγους Κυρίτση και το πρωτοτραγούδησε στο θέατρο "Αλάμπρα", μαζί με τους Μιχάλη Σύρπο και Μάριο Μεγαπάνο.
Την άνοιξη του 1978 τον καλούν να παρουσιαστεί στην Πολεμική Αεροπορία, στην Τρίπολη. Επιστρατεύοντας θεατρικά κοστούμια, παρτάλια και ότι άλλο βρήκε στο δρόμο του, εισέρχεται με ιερό μένος στο στρατόπεδο. Εκεί γίνεται της κακομοίρας με τον ¶σιμο να πρωταγωνιστεί σε μία καλοστημένη παράσταση, πουλώντας τρέλα δεξιά κι αριστερά. Τελικά κερδίζει αναβολή για άλλο ένα χρόνο.
Τέλη Ιουλίου μέχρι αρχές Σεπτεμβρίου στο αυτοσχέδιο στουντιάκι του Στέλιου Λογοθέτη, γίνονται οι ηχογραφήσεις της "Παράνομης Κασέτας Νο 000001 - Με το Βαρέλι που για να βγει το σπάει". Πρωτοκυκλοφόρησε σε 500 αντίτυπα με αξία 100 δραχμές έκαστη.
Ακολουθεί ο χωρισμός με την Λίλιαν, μετά από μία ταλαίπωρη και εκρηκτική συμβίωση. Ενοικιάζει ένα υπόγειο, στην Αραχώβης 41, στα Εξάρχεια, όπου θα παραμείνει για περισσότερο από τέσσερα χρόνια.
Περνώντας από την "υπόγα", ο Χρίστος Ζυγομαλάς, προτείνει τη δημιουργία ενός μουσικού σχήματος, της "Exarchia Square Band", που στο σύντομο βίο της έδωσε αρκετές συναυλίες.
¶νοιξη του 1979, παρουσιάζεται εκ νέου στην Πολεμική Αεροπορία, στο Ελληνικό αυτή τη φορά. Συνοδευόμενος από τον ποιητή Σωτήρη Μπουσμπουρέλη, στήνει άλλη μία θεατρική παράσταση με πλήρη επιτυχία. Με τη διάγνωση "Σχιζοειδής Ψύχωσις", παίρνει αναβολή για ένα ακόμη χρόνο.
Μπαίνει και πάλι στο αυτοσχέδιο στούντιο του Στέλιου Λογοθέτη και ηχογραφεί 20 τραγούδια, κάτω από τη γενική ονομασία "Τριπλή Κασέτα Μπέλα με Χωρίς Ταμπέλα". Αποτελείται από τρεις κασέτες, "Παράνομη Κασέτα Νο 000002 - Είμαι Παλιάνθρωπος", "Παράνομη Κασέτα Νο 000003 - Γιατί Φοράς Κλουβί", και την "Παράνομη Κασέτα Νο 000004 - Klaste Eleftheros".
"Κάθε στιγμή είναι η τελευταία..." Αυτός ο φιλοσοφικός σκεπτικισμός αποτέλεσε ένα αιθέριο πέρασμα σε μια άλλη πραγματικότητα. Μια πραγματικότητα που καταλύει κάθε άλλη. Ισορροπώντας επικίνδυνα στο τεντωμένο σκοινί της αυτοκαταστροφής, ο Νικόλας, αρχίζει την εσωτερική του "Βόλτα", "που δε σταματάει κι ούτε ποτέ της έχει αρχίσει..."
Αναζητώντας (άνευ αναζήτησης) Κροκανθρώπους, ανθρώπους μεταφουρφούριους, αγνούς, αυθεντικούς. Το ΚΡΟΚ για τον "Έτσι" αποτέλεσε την μεγαλύτερη πρόκληση. Απορρίπτοντας όλους τους θεσμούς και τις ιδεολογίες, θα μπορούσε πολύ εύστοχα να χαρακτηριστεί ως αναρχικό μανιφέστο, αν δεν καταργούσε ακόμη και την ίδια την αναρχία! Εδώ εξάλλου, έγκειται και η σπουδαιότητά του. Στην διαφοροποίηση.
Ένα καταγραμμένο ηχητικά "Συμβάν ΚΡΟΚ", διαδραματίστηκε στις 11 Δεκεμβρίου 1979, στο χώρο όπου στεγαζόταν το κανούργιο "Σούσουρο" (Θόλου 17, Πλάκα), του Θάνου Ανδριανού, στο οποίο για αρκετές ώρες βασίλευσε το απόλυτον χάος.
¶νοιξη του 1980, ο αντιμιλιταριστικός στόχος για αποφυγή της θητείας είχε επιτευχθεί. Κράτησε 7 ολόκληρα χρόνια και η τελευταία του θεατρική παράσταση διάρκειας 3 ημερών, στήθηκε στην Πολεμική Αεροπορία του Ελληνικού. Στο απολυτήριο αναγράφονται ως αίτια απόλυσης: "Ψυχωσική συνδρομή σχιζοφρενικού τύπου", η γνωστή κατά τον Νικόλα: "Σχιζοφρενοβλαβίωση".
Στη συνέχεια αποφασίζει να καταγράψει με στοιχειώδη χρονολογική σειρά, στίχους από τραγούδια και ποιήματα, προκηρύξεις, θεατρικά και αφίσες, συμβάντα και πολλές στιγμές, εκδίδοντας παράνομα και χωρίς εκδότη, το 150 (επιπρόσθετα περιλαμβάνονται 7 σελίδες με εξώφυλλα και αφίσες) σελίδων βιβλίο, "Αναζητώντας Κροκανθρώπους". Η σπάνια αυτή έκδοση έγινε κατορθωτή το Φθινόπωρο του 1980, με την πολύτιμη βοήθεια του Λεωνίδα Χρηστάκη και κυκλοφόρησε σε άγνωστο αριθμό αντιτύπων (λιγότερα από 1500) σε δύο εξώφυλλα (ασπρόμαυρο και μαυρόασπρο).
Όταν στο αφιέρωμα του "InRock", ο Δ. Παπαδημητρίου διατύπωσε το σχόλιο: "όποιος το διαβάσει απλώς δε θα είναι πια ο ίδιος άνθρωπος…" δεν υπέρβαλλε καθόλου!
Το χειμώνα του 1980-81 καθιερώνεται πλέον ως καλλιτέχνης του δρόμου, στήνοντας αυτοσχέδια συμβάντα που ταράζουν τους μίζερους βίους στους φιλήσυχους πολίτες με την πρωτοτυπία τους.
Καθώς μπαίνει το καλοκαίρι κάνει και το ντεμπούτο του στον κινηματογράφο. Συμμετέχει στην ταινία του Νίκου Ζερβού "Ο Δράκουλας των Εξαρχείων".
Αρχές Οκτωβρίου, σαν σφήνα στο σβέρκο του προεκλογικού πυρετού που κυριαρχεί, στα Εξάρχεια ένα αυτοσχέδιο συμβάν ταράζει την ηρεμία. Η θεατρικότητα του μεταφουρφούριου ¶σιμου βρίσκεται στο ζενίθ της. Την ίδια περίοδο πρωτοστατεί στην κατάληψη ενός ερειπωμένου σπιτιού επί της οδού Βαλτετσίου, αριθμός 42, στα Εξάρχεια. Τα συμβάντα εκ μέρους του Νικόλα που ακολουθούν, προκαλούν αίσθηση και χαώδεις καταστάσεις στο κέντρο της Αθήνας με αποκορύφωμα την αυτοκατάληψη της περιβόητης "υπόγας" του!
Κατά τη διάρκεια ενός από τα διαδοχικά happenings, συνελήφθηκε μαζί με τους Γιώργο Γαβαλά και Νίκο Σαββίδη. ¶σιμος και Σαββίδης οδηγήθηκαν τελικά στο "Δαφνί", στο οποίο ο Νικόλας κρατήθηκε τελικά για μερικές μέρες. Για την απελευθέρωσή του κινητοποιήθηκε πολύς κόσμος. Ανάμεσά τους η Κατερίνα Γώγου, ο Δ. Σαββόπουλος, ο Γ. Κορδέλλας, ο Η. Τριανταφυλλίδης. Ήταν ο πρώτος από μια σειρά εγκλεισμούς των οποίων ο φόβος θα συνοδεύει τον Νικόλα μέχρι το τέλος της ζωής του. Χαρακτηριστικά είναι τα αποσπάσματα που αναγράφονται στο βιβλίο του Νικόλα για όλα αυτά.
Το καλοκαίρι του 1982, διασχίζει για τελευταία φορά την πόρτα της επίσημης δισκογραφίας. Με τη βοήθεια του Β. Παπακωνσταντίνου, υπογράφει συμβόλαιο με την εταιρεία "Μίνως". Αρχές Νοεμβρίου κυκλοφορεί τελικά τον δίσκο "Ο Ξαναπές", ο οποίος υπήρξε η αφορμή για την κορύφωση ενός αμείλικτου πολέμου από τους πρώην συνεργάτες του και την αναρχίζουσα κοινωνία των Εξαρχείων. Με διαθέσεις αυτοσαρκασμού συνθηκολογεί σιωπηλά με τις κατηγορίες που εκτοξεύονται εναντίον του και κλείνεται περισσότερο στον εαυτό του, συντηρώντας μονάχα τις μουσικό-θεατρικές του εμμονές.
Τον Οκτώβρη του 1982 αρχίζει μια σειρά εμφανίσεων με τους αδελφούς Νασιάκους, στην μπουάτ "Σκάιλαμπ", (Πλάκα), ενώ αργότερα συνεχίζει μαζί με το Χ. Ζυγομαλά και άλλους καλλιτέχνες τις εμφανίσεις στο ίδιο μαγαζί κάτω από τον τίτλο "Τάδε Έφη".
Στα 1983 με κλονισμένες τις ισορροπίες από τον ανελέητο πόλεμο και το φόβο των εγκλεισμών να ανεμίζει πάνω από το κεφάλι του, ξεκινάει την εσώτερή του "Βόλτα". Εγκαταλείπει αρχικά το υπόγειο στην Αραχώβης και ταυτόχρονα συμμετέχει σε δύο ταινίες. Τα "Βαποράκια" του Παύλου Τάσιου και στο "Ρεμπέτικο" του Κώστα Φέρρη. Τα καθημερινά συμβάντα στο δρόμο όμως κορυφώνονται επικίνδυνα.
Νοικιάζει στην Καλλιδρομίου 55 το γνωστό μαγαζάκι και το μετατρέπει σε "Χώρο Προετοιμασίας".
Οι μπάτσοι πλακώνουν συχνά-πυκνά. Η διαδρομή γνωστή: Τμήμα - Δαφνί - Καλλιδρομίου, κι απ' την αρχή. Ξύλο, ηλεκτροσόκ, ενέσεις, είναι μερικά από τα λυπηρά ανείπωτα του παρασκηνίου. Η "Βόλτα" του Νικόλα εκδηλώνεται πλέον μέσα από σημάδια και οιωνούς. Ο Βασιλιάς, ο Σοφός κι ο Γελωτοποιός ενσαρκώνονται με μιας σε ένα οριστικό μπέρδεμα.
Με τους Τόλη Βουλτζάτη και Λίτσα Περράκη δημιουργεί τα σχήμα "Ο Νικόλας ¶σιμος και οι Εναπομείναντες", από τη συνεργασία των οποίων σώζεται σήμερα σε ζωντανή ηχογράφηση το τραγούδι "Πάλι στην Ξεφτίλα".
Το 1985 βρίσκει τον Νικόλα στο στούντιο "DIVA" να ηχογραφεί πυρετωδώς. Από την επιλογή των τραγουδιών κυκλοφορεί στα 1986 την δεύτερή του "Τριπλή Κασέτα" που την αποτελούν οι κασέτες "Παράνομη Κασέτα Νο 000005 - Ο Σάλιαγκας", "Παράνομη Κασέτα Νο 000006 - Η Ζαβολιά" και τέλος η "Παράνομη Κασέτα Νο 000007 - Πάλι στην Ξεφτίλα". Με βάση τις ηχογραφήσεις που περιέχονται σε αυτές τις 3 κασέτες θα κυκλοφορήσει 6 χρόνια αργότερα ο μεταθανάτιος δίσκος "Στο Φαλημέντο του κόσμου - Γιουσουρούμ".
Αρχές του 1986 συμμετέχει μαζί με τους "Εναπομείναντες" σε συναυλίες της "ΜΟΥ.ΣΥΝ.Κ.Α" (αργότερα ως ανεξάρτητη "Α.Ε.ΤΑ." στην οποία πρωτοστάτησε κι έπειτα διαγράφτηκε), ενώ προσκαλείται και τραγουδά στην αντιπυρηνική συναυλία διαμαρτυρίας που διοργανώθηκε στη Χαλκίδα.
Τον Σεπτέμβριο εμφανίζεται για δεύτερη και τελευταία φορά στην γενέτειρά του Κοζάνη. Μάλιστα από την εν λόγω συναυλία σώζεται κι ένα πρόχειρο βίντεο. Επιστρέφοντας απ' την Κοζάνη περνάει από τα Ψαχνά της Εύβοιας όπου εμφανίζεται στο καφενείο "Ηχώ".
Η Μοναξιά μιας "Βόλτας"
Καθώς μπαίνει ο χειμώνας του 1987 η ψυχική και σωματική υγεία του Νικόλα χειροτερεύει. Ταυτόχρονα αυξάνεται η σκληρότητά του σε διαδοχικά πειράματα αθανασίας που εκτελεί σε μικρά ζωάκια (στα χειρόγραφα της αυτοκτονίας ζητά την ύστατη συγχώρεση από τα ζωάκια αυτά για το λάθος που είχε κάνει), ενώ δοκιμάζεται η επιθετικότητά του καθώς τα χαστούκια κατά παντός δίνουν και παίρνουν και η μαγκούρα σαν γκόμενα τον συντροφεύει παντού. Εσωτερικά ωριμάζουν πλέον οι σκέψεις και τα σενάρια για ένα ταξίδι χωρίς επιστροφή. Το Φευγιό έχει ήδη ξεκινήσει...
Σαν μπαίνει η άνοιξη κυκλοφορεί την τελευταία του κασέτα στην οποία συμμετέχει η Σωτηρία Λεονάρδου, "Παράνομη Κασέτα Νο 000008 - Στο Φανάρι του Διογένη" και γύρω στο Πάσχα παραχωρεί ως δημιουργός 5 τραγούδια στον Β. Παπακωνσταντίνου για τα "Χαιρετίσματα".
Η επιτυχία του δίσκου ξυπνάει το ένστικτο στα αδηφάγα κοράκια του τύπου που ξαφνικά ανασύρουν από το χρονοντούλαπο της λήθης τον Νικόλα. Παραχωρεί μερικές συνεντεύξεις, ενώ εμφανίζεται στο τελευταίο επεισόδιο της σειράς "Μειδιώμεν καθ' οδόν", του Γιάννη Σμαραδγή.
Βράδυ Σαββάτου, στις 7 Ιουνίου 1987, στο διαμέρισμα της Ζαΐμη 56, λαμβάνει χώρα μια παρανοϊκή "Τελετή Μύησης" με την οικειοθελή παρουσία μιας κοπελιάς που ο έσχατος της φόβος συνδυάζεται με τις παρανοϊκές ιδέες και πράξεις του Νικόλα και οδηγούν στη σύλληψη και προφυλάκισή του με τις αβάσιμες κατηγορίες: "Βιασμός κατ' εξακολούθηση και παράνομη κατακράτηση". Κατά την διάρκεια της προφυλάκισής του η κοπελιά αποσύρει τη μήνυση εναντίον του, όμως ο εισαγγελέας έχει αντίθετη άποψη, έτσι παραμένει στον Κορυδαλλό μέχρι τέλη Ιουνίου οπότε βγαίνει με χρηματική εγγύηση που καταβάλλει η οικογένειά του.
Βγαίνοντας από το κελί, με τις κατηγορίες να του βαραίνουν την ψυχή, βυθίζεται κυριολεκτικά στην "Σχιζοφρενοβλαβίωσή" του. Οι περίοικοι και ο διαχειριστής του κάνουν τη ζωή δύσκολη, ενώ δεν λείπουν περιστατικά χρήσης βίας εναντίον του. Παλεύοντας με τους εφιάλτες του, σε μια προσπάθεια ψυχικής ανάκαμψης συμμετέχει στην βιντεοταινία "Ανθρωποφάγοι στην Τιβί" του Νίκου Ζερβού. Ίδια πάνω κάτω εποχή κάνει και ένα πέρασμα από την ταινία του Κώστα Φέρρη "Oh Babylon".
Τον Οκτώβριο και παρά τη θέλησή του, έπειτα από οδηγίες του πατέρα του, οδηγείται διά της βίας στην ιδιωτική ψυχιατρική κλινική "Γαλήνη". Βγαίνοντας από την κλινική, κυριολεκτικά ράκος από τα ψυχοφάρμακα, τον περιμένει η δικαστική εξουσία που σαν στοργική μητέρα με ένα καταπέλτη - βούλευμα 22 σελίδων τον παραπέμπει σε δίκη για βιασμό.
Η αφόρητη πίεση της επικείμενης δίκης, το τσεκούρι της έξωσης να ανεμίζει πάνω απ' το κεφάλι του, η φοβία των ψυχιατρείων και η ρετσινιά του βιαστή που κατακτά το μυαλό του, τον κάνουν κυριολεκτικά κομμάτια. Κρίσεις μελαγχολίας τον σφυρηλατούν, αυτοαπομόνωση, απελπισία και απεγνωσμένες προσπάθειες να κρατηθεί...Μάταια όμως.
Το θλιβερό σκηνικό που διαδραματίστηκε τις πρώτες πρωινές ώρες της Πέμπτης 17 Μαρτίου 1988, καθώς το σκοινί στο λαιμό του ξεκλείδωνε τις πύλες του Συνειδητού Θανάτου δύσκολα μπορεί να το περιγράψει κανείς...Καλοτάξιδος όπου κι αν είσαι "Μπαγάσα"...
¶ραγε την ώρα που έφευγε τι να σκεφτόταν;
Η κηδεία του Νικόλα, έγινε το απόγευμα της Παρασκευής 18 Μαρτίου 1988 στο νεκροταφείο της Καλλιθέας στη Νέα Σμύρνη, παρουσία 200 περίπου ατόμων, σε μια εξαιρετικά φορτισμένη ατμόσφαιρα:
- "Παιδιά να μην αφήσουμε να τον πάρουν τον Νικόλα τα 'κοράκια'..."
- "Δεν ήξερα, αγόρι μου, ότι είχες τόσους φίλους..."
- "Θα μας λείψεις, αλλά να είσαι σίγουρος ότι η ευαισθησία και η ανθρωπιά
δε θα λείψει..."
- "Λέγανε ότι ήσουν απροσάρμοστος, μα εμείς ξέραμε ότι ήσουν ευαίσθητος..."
- "Νικόλα, γεια σου, σ' αγαπάμε..."
Από το κασετόφωνο του Στέλιου Λογοθέτη ακούγεται για λίγο "Ο Μηχανισμός" σαν ύστατο χαίρε τιμής, ενώ στο μνήμα παραμένουν μέχρι που σκοτεινιάζει λίγοι φίλοι, παίζοντας κιθάρα και τραγουδώντας:
"...Πα να κάνεις άλλη μια ζα...ζα...ζα...ζαβολιά…"
Τα έξοδα της κηδείας ανάλαβε ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου, φροντίζοντας λίγο καιρό αργότερα να τοποθετηθεί μία μαρμάρινη επιτύμβια στήλη αναγράφοντας τους στίχους του "Μπαγάσα".
Εντύπωση προκαλεί η ενασχόληση των μέσων ενημέρωσης με την αυτοκτονία, ενώ οι περισσότεροι δημοσιογράφοι ως αντικειμενικοί (όπως πάντα) κριτές κι επικριτές στολίζουν τα άρθρα τους με αρκετές ανακρίβειες, λάθη και καταδίκες.
Στο "Χώρο Προετοιμασίας", το μαγαζάκι στην Καλλιδρομίου 55, που αυτοκτόνησε ο Νικόλας, βρέθηκε από την αστυνομία ένα πρόχειρο αρχείο με δημοσιεύματα που τον αφορούσαν, αρκετές φωτογραφίες, χρηματικό ποσό, 3 κασέτες με πρόχειρες ηχογραφήσεις (μεταξύ τους και 6 ανέκδοτα τραγούδια), στίχοι και κείμενα.
Βρέθηκαν επίσης, οι πολυκάναλες μαγνητοταινίες που περιλαμβάνουν τις ηχογραφήσεις της περιόδου 1985-88, που έγιναν στο στούντιο "DIVA".
Ακόμη, βρέθηκαν τα 6 τελευταία χειρόγραφα σημειώματα του Νικόλα, στα οποία εξηγεί τους λόγους που τον οδήγησαν στην αυτοκτονία. Παραθέτει επίσης οδηγίες για διάφορες εκκρεμότητες που αφήνει πίσω του και κάποια μηνύματα: "Θάψτε με κάπου αν γίνεται ήσυχα ή καλύτερα κάψτε με και σκορπίστε με". Η αστυνομία βρήκε οκτώ χειρόγραφα αλλά μόνο έξι από αυτά φαίνεται να έγραψε ο Νικόλας. Όσον αφορά τα επιπρόσθετα δύο χειρόγραφα το ένα είναι γραμμένο από την Λίτσα Περράκη και το άλλο είναι αμφιβόλου πατρότητας καθότι ο γραφικός χαρακτήρας διαφέρει από αυτόν του ¶σιμου.
Το Φεβρουάριο του 1989 κυκλοφορεί ο πρώτος μεταθανάτιος δίσκος του Νικόλα, "Το Φανάρι του Διογένη", με τη συμμετοχή της Σωτηρίας Λεονάρδου. Ο δίσκος είναι βασισμένος στην "Παράνομη Κασέτα Νο 000008 - Στο Φανάρι του Διογένη" και τα τραγούδια κυκλοφορούν με καινούργια μείξη. Την επιμέλεια είχαν οι Δημήτρης Τραντάλης και Θύμιος Παπαδόπουλος, ενώ για την κυκλοφορία του δίσκου μεσολάβησε ο Β. Παπακωνσταντίνου παραμένοντας διακριτικά σε απόσταση. Παρόλη την αγάπη και τη συνολική δουλειά που συνοδεύει την κυκλοφορία αυτού του δίσκου, η αλήθεια είναι ότι έγιναν σοβαρές αλλοιώσεις σε μερικά από τα τραγούδια.
Στις 25 Ιουλίου 1989, καθορίστηκαν τα μεταθανάτια πνευματικά δικαιώματα από το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών, ορίζοντας ως κληρονόμους τους γονείς του, Λάζαρο και Μαρία Ασημόπουλου (50%) και την κόρη του Λίλιαν Χαριτάκη-¶σιμου (50%).
Στα 1989, ο κρατικός ραδιοφωνικός σταθμός της Γερμανίας "WDR", αφιερώνει στα πλαίσια του προγράμματος "Οι Αιρετικοί του Κόσμου", μία τρίωρη εκπομπή για τον ¶σιμο.
Τα λείψανα του ¶σιμου μεταφέρονται τελικά στη γενέτειρά του Κοζάνη το 1992 και φυλάσσονται έκτοτε στο οστεοφυλάκιο του κοιμητηρίου της πόλης.
Επίσης στην Κοζάνη έχει μεταφερθεί και εντοιχιστεί σε μία γωνιά μέσα στο κοιμητήριο και η επιτύμβια πλάκα με τους στίχους του "Μπαγάσα".
Το 1992, κυκλοφορεί ο δεύτερος μεταθανάτιος δίσκος του Νικόλα, "Στο Φαλημέντο του Κόσμου - Γιουσουρούμ", αυτή τη φορά με τη συμμετοχή του Β. Παπακωνσταντίνου. Την παραγωγή ανέλαβε ο Γιώργος Ψωμόπουλος και την ενορχήστρωση ο Χριστόφορος Κροκίδης. Αποτέλεσμα, τα τραγούδια να έχουν μεν φρεσκάδα αλλά να απέχουν από το πνεύμα που χαρακτηρίζει τον Νικόλα ¶σιμο.
Στα 1997, ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου στον δίσκο "Πες μου ένα ψέμα ν' αποκοιμηθώ", ερμηνεύει 5 τραγούδια του Νικόλα.
Από το 1998 κιόλας ξεκινάει η προσπάθεια παρουσίασης του Νικόλα μέσα από το διαδίκτυο, μια προσπάθεια που συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
Από τις εκδόσεις "Σιγαρέτα" κυκλοφορεί στα 1999 το βιβλίο του Δημήτρη Μπαγέρη "Ο διάσημος Νικόλας ¶σιμος". Είναι μια μικρή έκδοση που περιέχει βασικά κάποιο αρχειακό υλικό για τον ¶σιμο και σκέψεις του συγγραφέα.
Αρχές του 2000 κυκλοφορεί από τις εκδόσεις "Νέα Σύνορα - Λιβάνη", ο βιογραφικός θησαυρός: "Γιώργου Ι. Αλλαμανή "Δίχως Καβάτζα Καμιά - Βίος και Πολιτεία του Νικόλα ¶σιμου".
Το βιβλίο αυτό αποτελεί την καλύτερη βιογραφία Έλληνα καλλιτέχνη που κυκλοφόρησε ποτέ.
Τον Απρίλιο του 2000 κυκλοφορεί και "επίσημα" πλέον, σε μια καλαίσθητη έκδοση σχετικά
κοντά στο πρωτότυπο (με ατυχή στιγμή το εξώφυλλο), από τις εκδόσεις "Βιβλιοπέλαγος",
το βιβλίο του Νικόλα ¶σιμου "Αναζητώντας Κροκανθρώπους", σε επιμέλεια Μιχαήλ Πρωτοψάλτη.
Πολλές προσπάθειες αναπαραγωγής των τραγουδιών του Νικόλα, έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια με αφορμή την διάδοση των τραγουδιών στο διαδίκτυο. Αξίζει να αναφέρω τρεις πολύ αξιόλογες και πάνω από όλα ΜΗ εμπορεύσιμες:
α). Την καλαίσθητη έκδοση, ψηφιακή επεξεργασία και δωρεάν διανομή μόνο σε φίλους όλων των Παράνομων Κασετών [οκτώ cd σε μορφή wave με τα ανάλογα βιβλιαράκια με τους στίχους] από τον Ξενοφώντα Κ.
β). Την σημαντική έκδοση και διανομή μέσω του ταχυδρομείου [μόνο έξοδα αποστολής και άδειο cd], όλων σχεδόν των τραγουδιών του Νικόλα σε μορφή mp3 [στίχοι, εξώφυλλα], από την Ελευθεριακή Κολλεκτίβα Αντιεξουσιαστικής Επιθυμίας "Βραχόκηπος".
γ). Την αξιοθαύμαστη συγκέντρωση όλων των τραγουδιών [καθαρισμός τραγουδιών, στίχοι, εξώφυλλα], από τον Τάσο [kitsaros] για την διάσωση και διάδοση αυτών στο διαδίκτυο με την βοήθεια του προγράμματος-παροχέα eMule.
Προς όλα αυτά τα παιδιά που αφιέρωσαν χρόνο, κόπο και χρήματα σε αυτές τις προσπάθειες, αξίζει ένα μεγάλο μπράβο και ένα θερμό ευχαριστώ για την αγάπη τους στον Νικόλα και το έργο του!
Όσον αφορά την κυκλοφορία του διπλού cd "Βιομηχανία του Πεζοδρομίου" από την Minos-EMI, τον Νοέμβριο του 2002 και την πώληση αυτού έναντι του ποσού των 20,33 ευρώ!!, ένα έχω να πω: ΑΙ$ΧΟ$.
"Δεν υπάρχει σύμπαν
Υπάρχουν μόνο στιγμές
Συμπαντικές στιγμές
Αν φτάσεις στην ακινησία
Μπορείς παντού να ταξιδέψεις..."
ΑΝΤΙΟ ΒΡΕ ΜΠΑΓΑΣΑ…
Πηγη: http://asimos.cjb.net/
________________________________________________________________________________
Γιαννούλης Χαλεπάς
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Γιαννούλης Χαλεπάς (Πύργος Τήνου, 14 Αυγούστου 1851 – Αθήνα, 15 Σεπτεμβρίου 1938) είναι ο πιο διακεκριμένος γλύπτης της νεότερης Ελλάδας, με μυθιστορηματική ζωή ανάμεσα στην τρέλα και τον θρίαμβο.Πίνακας περιεχομένων[Απόκρυψη] |
[Επεξεργασία] Βιογραφία
Ο Γιαννούλης Χαλεπάς ήταν γόνος οικογένειας φημισμένων τηνίων μαρμαρογλυπτών. Ο πατέρας του, Ιωάννης, και ο θείος του είχαν μεγάλη οικογενειακή επιχείρηση μαρμαρογλυπτικής με παραρτήματα στο Βουκουρέστι, την Σμύρνη και τον Πειραιά. Ο Γιαννούλης, ο μεγαλύτερος από τα πέντε αδέλφια του, είχε έφεση στην μαρμαρογλυπτική και βοηθούσε τον πατέρα του στα έργα που ετοίμαζε ο τελευταίος για διάφορες εκκλησίες. Οι γονείς του τον προόριζαν για έμπορο, αλλά ο ίδιος τελικά αποφάσισε να σπουδάσει γλυπτική.Από το 1869 έως το 1872, μαθήτευσε στο Σχολείον των Τεχνών (την μετέπειτα Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών) με δάσκαλο τον Λεωνίδα Δρόση. Το 1873 έφυγε για το Μόναχο με υποτροφία του Πανελλήνιου Ιδρύματος Ευαγγελιστρίας Τήνου, για να συνεχίσει τις σπουδές του στην εκεί Ακαδημία Καλών Τεχνών με δάσκαλο τον Μαξ φον Βίντμαν (Max von Windmann). Κατά την διάρκεια της παραμονής του στο Μόναχο, εξέθεσε τα έργα του Το παραμύθι της Πεντάμορφης και Σάτυρος που παίζει με τον Έρωτα, για τα οποία και βραβεύθηκε. Παρουσίασε επίσης τον Σάτυρο που παίζει με τον Έρωτα, μαζί με το ανάγλυφο της Φιλοστοργίας, στην Έκθεση των Αθηνών το έτος 1875.
Το 1876 επέστρεψε στην Αθήνα, όπου άνοιξε δικό του εργαστήριο. Το 1877 ολοκλήρωσε στο μάρμαρο τον Σάτυρο που παίζει με τον Έρωτα, και τον ίδιο χρόνο άρχισε να δουλεύει το πιο διάσημο γλυπτό του, την Κοιμωμένη για τον τάφο της Σοφίας Αφεντάκη στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών. Την Κοιμωμένη του από το πήλινο πρόπλασμα την μετέφεραν αργότερα με το γλύφανό τους στο μάρμαρο οι μαρμαρογλύπτες Χαμηλός και Αλεξάκης.
Τον χειμώνα του 1877 προς 1878, ο Χαλεπάς υπέστη νευρικό κλονισμό. Χωρίς κανέναν προφανή λόγο, άρχισε να καταστρέφει έργα του, ενώ επιχείρησε κατ' επανάληψη να αυτοκτονήσει. Σήμερα γνωρίζουμε ότι τα αίτια της ψυχασθένειάς του ήταν η τελειομανία του, η υπερκόπωση από την αδιάκοπη εργασία και ένας ατυχής έρωτας για μία νεαρή συμπατριώτισσά του, που την ζήτησε σε γάμο και οι γονείς της αρνήθηκαν να του την δώσουν. Ωστόσο, εκείνη την εποχή, με την ψυχολογία και την ψυχιατρική ακόμα στα πρώτα τους στάδια, οι γονείς του Χαλεπά και οι γιατροί δεν μπορούσαν να καταλάβουν τα βαθύτερα αίτια της ψυχασθένειας του νεαρού γλύπτη. Έτσι οι γονείς του τον έστειλαν ταξίδι στην Ιταλία, για να συνέλθει, αλλά η θεραπεία ήταν μόνο πρόσκαιρη. Με την επιστροφή του στην Ελλάδα άρχισαν ξανά τα συμπτώματα: καταβύθιση στην σιωπή, απομόνωση, παραμιλητό και αναίτιο γέλιο.
Καθώς η κατάστασή του επιδεινώνονταν συνεχώς, το 1888, οι γιατροί διέγνωσαν «άνοια» και οι δικοί του αποφάσισαν να τον κλείσουν στο Δημόσιο Ψυχιατρείο της Κέρκυρας. Στο Ψυχιατρείο, ο Χαλεπάς αντιμετωπίστηκε με τον σκληρό τρόπο που αντιμετώπιζαν όλους τους ψυχασθενείς την εποχή εκείνη: οι γιατροί και οι φύλακες είτε του απαγόρευαν να σχεδιάζει και να πλάθει, είτε του κατέστρεφαν οτιδήποτε εκείνος είχε δημιουργήσει και είχε κρύψει στο ερμάριό του. Λέγεται πως από όσα προσπάθησε να δημιουργήσει μέσα στο Ψυχιατρείο ένα μόνον έργο σώθηκε, κλεμμένο από κάποιον φύλακα και παραπεταμένο στα υπόγεια του ιδρύματος, όπου ξαναβρέθηκε τυχαία το 1942.
Το 1901, πέθανε ο πατέρας του και έναν χρόνο μετά, η μητέρα του πήγε στο Ψυχιατρείο για να τον πάρει πίσω μαζί της στον Πύργο της Τήνου. Στην Τήνο έζησε υπό την αυστηρή επιτήρηση της μητέρας του, η οποία πίστευε ότι ο γιος της τρελάθηκε από την τέχνη. Για τον λόγο αυτό, η μητέρα του δεν του επέτρεπε να ασχοληθεί ξανά με την γλυπτική, σε σημείο που αν εκείνος έφτιαχνε κάτι στοιχειώδες με κάρβουνο ή πηλό εκείνη το κατέστρεφε.
Όταν πέθανε η μητέρα του το 1916, ο Χαλεπάς είχε ξεκόψει παντελώς από την τέχνη του. Ζούσε πάμφτωχος βοσκώντας πρόβατα και φέροντας το βαρύ στίγμα του τρελού του χωριού. Βρήκε ωστόσο το κουράγιο και άρχισε ξανά να ασχολείται με την γλυπτική. Τα μέσα που διέθετε ήταν παντελώς πρωτόγονα και το επαρχιακό περιβάλλον εχθρικό προς κάθε αλαφροΐσκιωτο, αλλά εκείνος με πείσμα άρχισε να δημιουργεί για να κερδίσει τον χαμένο χρόνο.
Το 1923, ο Θωμάς Θωμόπουλος, καθηγητής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και θαυμαστής του Χαλεπά, αντέγραψε σε γύψο πολλά έργα του γλύπτη για να τα παρουσιάσει στην Ακαδημία Αθηνών το 1925. Η έκθεση αυτή είχε ως αποτέλεσμα να βραβευθεί ο γλύπτης το 1927 με το Αριστείο των Τεχνών. Το γνήσιο ταλέντο του, αλλά και η φήμη του τρελού γλύπτη που ξαναβρήκε τα λογικά του, τον καθιέρωσαν ως τον «Βαν Γκογκ», τον «Ροντέν» ή τον «Πικάσο» των νεοτεριστών καλλιτεχνών. Το 1928 πραγματοποιήθηκε δεύτερη έκθεση έργων του στο Άσυλο Τέχνης, και το 1930, με την επιμονή μιας ανεψιάς του, ο γλύπτης αποφάσισε να εγκατασταθεί στην Αθήνα.
Έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του κοντά στους δικούς του, πάντα δημιουργικός και «μέσα στην πανελλήνια δόξα».
[Επεξεργασία] Το έργο του
Ο Γιαννούλης Χαλεπάς ήταν και παραμένει μια κορυφαία μορφή στην νεότερη ελληνική Τέχνη. Τα έργα του — εκ των οποίων περισώθηκαν περίπου 150 — είναι κλασικά στην σύλληψή τους. Ωστόσο, κατά τον Στάντη Ρ. Αποστολίδη, η γεωμετρικότητα αυτών των έργων προϊδεάζει νεοτερικές τάσεις.Εκείνο πάντως που μπορεί να εκτιμήσει και ο πιο ανίδεος παρατηρητής των γλυπτών του Χαλεπά είναι η εκφραστικότητα των προσώπων και των σωμάτων — είτε πρόκειται για έναν Σάτυρο, είτε για την Μήδεια με τα παιδιά της, είτε πρόκειται για την νεαρή Κοιμωμένη. Από αυτή την άποψη ο Χαλεπάς στέκεται ισάξιος ενός Ροντέν.
Από την άλλη πλευρά, αυτά που έλεγαν οι νεοτεριστές καλλιτέχνες και τεχνοκριτικοί του μεσοπολέμου — πως ήταν πρωτοπόρος σαν τον Πικάσο και τους κυβιστές και άλλα όμοια — μοιάζουν μάλλον υπερβολικά. Το γιατί ειπώθηκαν αυτές οι υπερβολές, θα πρέπει μάλλον να το αποδώσουμε στην προσπάθεια των νεοτεριστών να εδραιώσουν την δική τους στροφή προς την ψυχανάλυση, τον υπερρεαλισμό και όλες τις παρόμοιες καλλιτεχνικές τάσεις μέσα από το παράδειγμα του «αναρρώσαντος φρενοβλαβούς» Χαλεπά.
[Επεξεργασία] Ενδεικτική βιβλιογραφία
- Μαρίνος Καλλιγάς, Γιαννούλης Χαλεπάς: Η ζωή και το έργο του, εκδ. Εμπορικής Τραπέζης, Αθήνα 1972, σελ. 264.
- Στρατής Δούκας, Ο βίος ενός αγίου: Γιαννούλης Χαλεπάς, εκδ. Στρατή Φιλιππότη, Αθήνα 2002, σελ. 70.
- Χρήστος Σαμουηλίδης, Γιαννούλης Χαλεπάς: Η τραγική ζωή του μεγάλου καλλιτέχνη (μυθιστορηματική βιογραφία), εκδ. Εστία, Αθήνα 2005, σελ. 636. ISBN 9600511675.
[Επεξεργασία] Εξωτερικές συνδέσεις
- Γιαννούλης Χαλεπάς: Δημιουργία ανάμεσα στην τρέλα και τη μεγαλοφυΐα — Άρθρο του Ευγένιου Δ. Ματθιόπουλου στην εφημ. Τα Νέα, 1 Δεκεμβρίου 1999.
- Θαυμαστό έργο - πολυώδυνος ζωή — Άρθρο–βιβλιοπαρουσίαση του Γιώργου Καρουζάκη στην εφημ. Ελευθεροτυπία, 7 Μαΐου 2005.
- Γιαννούλης Χαλεπάς: Τα λύτρα της μεγαλοφυΐας — Βιβλιοκριτική από τον Στάντη Ρ. Αποστολίδη στην εφημ. Ελευθεροτυπία, 13 Ιανουαρίου 2006.
- Έκθεση γλυπτικής του Γιαννούλη Χαλεπά - Άρθρο του Δημήτρη Χίλιου για την έκθεση έργων του Χαλεπά στην Εθνική Γλυπτοθήκη, στο δικτυακό τόπο Ματιά, 22 Φεβρουαρίου 2007.
- Γιαννούλης Χαλεπάς, «από την άλλη όχθη» — Άρθρο της Μαριλένας Ζ. Κασιμάτη στην εφημ. Η Καθημερινή, 1 Απριλίου 2007.
- Βιογραφία — στα αγγλικά.
- Βιογραφικό και έργα του
______________________________________________________________________________
Γιάννης Τσαρούχης
_________________________________________________________________________________
Κλεάνθης Γρίβας
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Κλεάνθης Γρίβας (1944) είναι ψυχίατρος, νευρολόγος, διδάκτωρ ψυχιατρικής της Ιατρικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Έχει σπουδάσει ιατρική και κοινωνιολογία, ενώ είναι τακτικός συνεργάτης πολλών περιοδικών και εφημερίδων· ανάμεσα τους της "Θεσσαλονίκης" (από το 1963) και της Ελευθεροτυπίας. Επίσης είναι ο συντάκτης της «Έκθεσης για τα Ναρκωτικά» της Ειδικής Επιτροπής του Ιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης (1986).[1]Κατά τις απόψεις του, τις οποίες εκφράζει μέσα από βιβλία, συνεντεύξεις και άρθρα του στον Τύπο, η ποινικοποίηση των ναρκωτικών έγινε για λόγους ελέγχου του πληθυσμού από την άρχουσα τάξη, ενώ η υπάρχουσα αντιναρκωτική νομοθεσία και καταστολή της χρήσης ουσιών συντελούν στη συντήρηση του κερδοφόρου διεθνούς λαθρεμπορίου τους[2]. Επίσης έχει υποστηρίξει ότι η τρομοκρατία (μιλώντας μάλιστα ειδικά για την περίπτωση της 17 Νοέμβρη) είναι "κατασκευασμένη" από μυστικές κρατικές και παρακρατικές υπηρεσίες οι οποίες προβαίνουν σε προβοκάτσιες με στόχο την θέσπιση αυστηρών αντιτρομοκρατικών νόμων. Οι τρομοκρατικές οργανώσεις για τον Γρίβα είναι αυτονομημένες εγκληματικές ομάδες οι οποίες καθοδηγούνται, άμεσα ή έμμεσα, από υπηρεσίες πληροφοριών και κρατικής ασφάλειας της Δύσης. Για την υποστήριξη των λεγομένων του επικαλείται την αντικομμουνιστική επιχείρηση του ΝΑΤΟ Κόκκινη Προβιά επί Ψυχρού Πολέμου[3]. Οι επικριτές του τον κατηγορούν για αστήρικτη συνωμοσιολογία και προπαγάνδα υπέρ της χρήσης ναρκωτικών[4].
Το 1999 υπήρξε εκ των ιδρυτικών μελών βραχύβιου πολιτικού σχηματισμού με την ονομασία Ρ.Α.Κ. (Ριζοσπαστική Αντιαπαγορευτική Κίνηση), με τον οποίο συμμετείχε στις Ευρωεκλογές του 1999 (21.274 ψήφοι, 0,33%).
[Επεξεργασία] Βιβλιογραφία
- Ελλάδα 1940-1974 (Αθήνα, «Διάλογος», 1974).
- Η Ελλάδα στον 20ό Αιώνα (Θεσσαλονίκη, 1981).
- Αποδιοπομπαίος Τράγος: Ψυχική «Αρρώστια» και Τοξικομανία (Αθήνα, Μαλλιάρης, 1983).
- Δημόσια Υγεία ή η κακοποίηση της Κοινωνικοποίησης (Αθήνα, «Στοχαστής», 1984).
- Ψυχιατρικός Ολοκληρωτισμός: Οι Ιστορικές και Κοινωνικές Παράμετροι της Ψυχιατρικής (διδακτορική διατριβή, Θεσσαλονίκη, «Ιανός», 1985)
- Η Εξουσία της Βίας: Το Αδιέξοδο της Ανάπτυξης, Τρομοκρατία, Βία, Ναρκωτικά, Αυτοκτονία, Βιασμός, Ψυχιατρικός Ολοκληρωτισμός (Θεσσαλονίκη, «Ιανός», 1987).
- Αντιπολιτευτική Ψυχιατρική: Μπροστά στο Αυταρχικό Θεραπευτικό Κράτος (Θεσσαλονίκη, «Ιανός», 1989).
- Παπανδρεϊσμός (Θεσσαλονίκη, «Εκδοτική», 1989).
- Ναρκωτικά και Εξουσία (Θεσσαλονίκη, «Εκδοτική», 1990).
- Ναρκωτικά: Το Τίμημα της Καταστολής (Θεσσαλονίκη, «Εκδοτική», 1991).
- Κάνναβη: Μαριχουάνα, Χασίς (Αθήνα, «Νέα Σύνορα», 1993).
- Οπιούχα: Μορφίνη, Ηρωίνη, Μεθαδόνη (Αθήνα, «Νέα Σύνορα», 1995).
- Τρομοκρατία - Ένα προνομιούχο μέσο άσκησης πολιτικής. Το ΝΑΤΟ και η επιχείρηση Gladio (Αθήνα, «Παπαζήσης», 2001)
- Αντιφάκελος 17Ν - Η τρομοκρατία στην Ελλάδα - Κριτική στους Α. Παπαχελά και Τ. Τέλλογλου (Αθήνα, «Κάκτος», 2003)
- Αντίσταση στην εποχή του τίποτα - Παρεμβάσεις σε θέματα αιχμής (Θεσσαλονίκη, «Ιανός», 2004)
- Πλανητική κυριαρχία και ναρκωτικά (Θεσσαλονίκη, «Ιανός», 2006)
- Φρόυντ και Φροϊδισμός (Θεσσαλονίκη, «Εκδοτική», 2007)[5][6]
[Επεξεργασία] Παραπομπές και σημειώσεις
- ↑ Βιογραφία του Κλεάνθη Γρίβα
- ↑ Άρθρο του Κλεάνθη Γρίβα για τα ναρκωτικά
- ↑ Παρουσίαση βιβλίου για τη σχέση τρομοκρατίας και επιχείρησης Stay Behind, το οποίο προλογίζει και επιμελείται ο Κλεάνθης Γρίβας
- ↑ Ενδεικτική αρνητική κριτική κατά του Κλεάνθη Γρίβα
- ↑ Βιβλιογραφία του Κλεάνθη Γρίβα
- ↑ Βιβλία του Κλεάνθη Γρίβα
[Επεξεργασία] Εξωτερικοί σύνδεσμοι
_________________________________________________________________________________
Γιάννης Ρίτσος
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Γιάννης Ρίτσος (Μονεμβασιά 1 Μαΐου 1909 - Αθήνα 11 Νοεμβρίου 1990) ήταν Έλληνας ποιητής. Δημοσίευσε πάνω από εκατό ποιητικές συλλογές και συνθέσεις, εννέα μυθιστορήματα, τέσσερα θεατρικά έργα και μελέτες. Πολλές μεταφράσεις, χρονογραφήματα και άλλα δημοσιεύματα συμπληρώνουν το έργο του.Το 1921 άρχισε να συνεργάζεται με τη «Διάπλαση των Παίδων». Συνεισέφερε επίσης ποιήματα στο φιλολογικό παράρτημα της «Μεγάλης Ελληνικής Εγκυκλοπαίδειας» του Πυρσού. Το 1934 εκδόθηκε η πρώτη ποιητική συλλογή του με τίτλο «Τρακτέρ», ενώ ξεκίνησε να δημοσιεύει στο «Ριζοσπάστη» τη στήλη «Γράμματα για το Μέτωπο». Την ιδια χρονιά γίνεται μέλος του ΚΚΕ στο οποίο παρέμεινε πιστός μέχρι το θάνατό του. Το 1935 κυκλοφορούν οι «Πυραμίδες», το 1936 ο «Επιτάφιος» και το 1937 «Το τραγούδι της αδελφής μου». Έλαβε ενεργό μέρος στην Εθνική Αντίσταση, ενώ κατά το χρονικό διάστημα 1948-1952 εξορίστηκε σε διάφορα νησιά. Συγκεκριμένα συλλαμβάνεται τον Ιούλιο του 1948 και εξορίζεται στη Λήμνο, κατοπιν στη Μακρόνησο (Μάης 1949) και το 1950 στον Άι Στράτη. Μετά την απελευθέρωση του τον Αύγουστο του 1952 έρχεται στην Αθήνα και προσχωρεί στην ΕΔΑ. Το 1954 παντρεύεται με την παιδίατρο Γαρυφαλιά (Φαλίτσα) Γεωργιάδη κι ένα χρόνο αργότερα γεννιέται η -μοναδική- κόρη τους Ελευθερία (Έρη). Το 1956, τον ίδιο χρόνο δηλαδή, τιμήθηκε με το Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη «Σονάτα του Σεληνόφωτος».
Το 1968 προτάθηκε για το βραβείο Νομπέλ . Το 1975 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και το 1977 τιμήθηκε με το Βραβείο Ειρήνης του Λένιν.
Πίνακας περιεχομένων[Απόκρυψη] |
[Επεξεργασία] Βραβεία
- Πρώτο Κρατικό Βραβείο ποίησης "Η Σονάτα του σεληνόφωτος" (1956)
- Μέγα διεθνές βραβείο ποίησης (Βέλγιο, 1972)
- Διεθνές βραβείο "Γκεόργκι Δημητρώφ" (Βουλγαρία, 1975)
- Mέγα βραβείο ποίησης "Αλφρέ ντε Βινύ" (Γαλλία, 1975)
- Διεθνές βραβείο "Αίτνα-Ταορμίνα" (Ιταλία, 1976)
- "Βραβείο Ειρήνης του Λένιν" (ΕΣΣΔ, 1977)
- Διεθνές βραβείο "Μποντέλο" (1978)
[Επεξεργασία] Εργογραφία
[Επεξεργασία] Ποιήματα
- «Τρακτέρ », (1934)
- «Πυραμίδες», (1935)
- «Επιτάφιος», (1936)
- «Το τραγούδι της αδελφής μου», (1937)
- «Εαρινή συμφωνία», (1938)
- «Το εμβατήριο του ωκεανού», (1940)
- «Παλιά μαζούρκα σε ρυθμό βροχής», (1943)
- «Δοκιμασία», (1943)
- «Ο σύντροφός μας», (1945)
- «Γειτονιές του κόσμου», (1949)
- «Ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο», (1952)
- «Αγρύπνια», (1954)
- «Πρωινό άστρο», (1955)
- «Η σονάτα του σεληνόφωτος», (1956)
- «Χρονικό», (1957)
- «Πέτρινος χρόνος», (1957)
- «Αποχαιρετισμός», (1957)
- «Υδρία », (1957)
- «Χειμερινή διαύγεια», (1957)
- «Οι γειτονιές του κόσμου», (1957)
- «Η αρχιτεκτονική των δέντρων», (1958)
- «Οταν έρχεται ο ξένος», (1958)
- «Ανυπόταχτη πολιτεία», (1958)
- «Οι γερόντισσες κ' η θάλασσα», (1959)
- «Το παράθυρο», (1960)
- «Η γέφυρα», (1960)
- «Ο Μαύρος Αγιος», (1961)
- «Το νεκρό σπίτι», (1962)
- «Κάτω απ' τον ίσκιο του βουνού», (1962)
- «Το δέντρο της φυλακής και οι γυναίκες», (1963)
- «12 ποιήματα για τον Καβάφη», (1963)
- «Μαρτυρίες Α», (1963)
- «Παιχνίδια τ'ουρανού και του νερού», (1964)
- «Φιλοκτήτης», (1965)
- «Ρωμιοσύνη», (1966)
- «Ορέστης», (1966)
- «Μαρτυρίες Β», (1966)
- «Όστραβα», (1967)
- «Πέτρες, Επαναλήψεις, Κιγκλίδωμα», (1972)
- «Η Ελένη», (1972)
- «Χειρονομίες», (1972)
- «Τέταρτη διάσταση», (1972)
- «Η επιστροφή της Ιφιγένειας», (1972)
- «Ισμήνη», (1972)
- «Χρυσόθεμις», (1972)
- «Δεκαοχτώ λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας», (1973)
- «Γκραγκάντα», (1973)
- «Διάδρομος και σκάλα», (1973)
- «Σεπτήρια και Δαφνηφόρια», (1973)
- «Καπνισμένο τσουκάλι», (1974)
- «Ο αφανισμός της Μήλος», (1974)
- «Υμνος και θρήνος για την Κύπρο», (1974)
- «Κωδωνοστάσιο», (1974)
- «Χάρτινα », (1974)
- «Ο τοίχος μέσα στον καθρέφτη», (1974)
- «Η Κυρά των Αμπελιών», (1975)
- «Η τελευταία προ Ανθρώπου Εκατονταετία», (1975)
- «Τα επικαιρικά», (1975)
- «Ημερολόγιο εξορίας», (1975)
- «Μαντατοφόρες», (1975)
- «Θυρωρείο», (1976)
- «Το μακρινό», (1977)
- «Το ρόπτρο
- «Γραφή Τυφλού
- «Τα ερωτικά
- «Ανταποκρίσεις», (1987)
[Επεξεργασία] Συλλογές
- «Ποιήματα - Α τόμος», (1961)
- «Ποιήματα - Β τόμος», (1961)
- «12 ποιήματα για τον Καβάφη», (1963)
- «Μαρτυρίες - Σειρά 1η», (1963)
- «Ποιήματα - Γ τόμος», (1964)
- «Μαρτυρίες - Σειρά 2η», (1966)
- «Δεκαοχτώ λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας», (1973)
- «Ποιήματα - Δ τόμος», (1975)
[Επεξεργασία] Θεατρικά
- «Μια γυναίκα πλάι στη θάλασσα », (1942)
- «Πέρα απ'τον ίσκιο των κυπαρισσιών», (1947)
- «Τα ραβδιά των τυφλών», (1959)
- «Ο λόφος με το συντριβάνι»
[Επεξεργασία] Μεταφράσεις
- «Α.Μπλόκ: Οι δώδεκα», (1957)
- «Ανθολογία Ρουμανικής ποίησης», (1961)
- «Αττίλα Γιόζεφ: Ποιήματα», (1963)
- «Μαγιακόφσκι: Ποιήματα», (1964)
- «Ντόρας Γκαμπέ: Εγώ, η μητέρα μου και ο κόσμος», (1965)
- «Ιλία 'Ερεμπουργκ: Το δέντρο», (1966)
- «Ναζίμ Χικμέτ: Ποιήματα», (1966)
- «Ανθολογία Τσέχων και Σλοβάκων ποιητών», (1966)
- «Νικόλας Γκιλλιέν: Ο μεγάλος ζωολογικός κήπος», (1966)
- «Α.Τολστόη : Η γκρινιάρα κατσίκα», (1976)
- «Φ.Φαριάντ: Ονειρα με χαρταετούς και περιστέρια», (1988)
- «Χο τσι Μινχ: Ημερολόγιο της φυλακής
[Επεξεργασία] Ταξιδιωτικά
[Επεξεργασία] Μεταφράσεις του έργου του
- Εκτεταμένη ποιητική απόδοση των έργων του Ρίτσου έχει εκδοθεί (δίγλωσση) στην περσική γλώσσα από τον Πέρση ποιητή Φερεϊντούν Φαριάντ, φίλο του Ρίτσου, που πήρε για την εργασία του αυτή το Ελληνικό Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης το 2006.
[Επεξεργασία] Εξωτερικοί σύνδεσμοι
- Ιστοσελίδα Γιάννη Ρίτσου στο Εθνικό Κέντρο Βιβλίου
- Γιάννης Ρίτσος: Ο ποιητής της τελευταίας προ Ανθρώπου εκατονταετίας, Τα Νέα
- Η δίψα στο Μυστρά Ποίημα από το βιβλίο «Κυκλική δόξα», Ποιήματα, Γ' Τόμος, Εκδόσεις Κέδρος, Αθήνα, 1974.
- Κτίσμα «κλείνει» το σπίτι του Ρίτσου
- Γιάννης Ρίτσος – 100 επιλεγμένα ποιήματα
_______________________________________________________________________________